Onaangepast of zelfbewust?

wees je zelf er zijn al anderen genoeg De laatste tijd heb ik diverse keren mensen zich horen beklagen over onaangepast gedrag van deze of gene. Naast dat ik me voor kan stellen dat je soms moeite hebt met andermans, haast asociaal lijkende gedrag, besef ik ook dat onaangepast gedrag niet bij voorbaat negatief is.

Deze week woonde ik een workshop bij voor ouders van pubers. Behalve als betrokken vader, merk ik ook vanuit mijn vak dat pubers een heel boeiende en soms ook ingewikkelde fase van hun leven meemaken. Een mooie opmerking die van een andere vader kwam, luidde: “ik kan wel allerlei grenzen aangeven, maar daar buiten staat een hele groep op mijn zoon te wachten die geen boodschap heeft aan mijn grenzen”.

Het antwoord van de spreker, klonk me als muziek in de oren. Hij benadrukte het belang van het kind langzaamaan los te laten en zelf keuzes te laten maken. Binnen bepaalde kaders weliswaar, want een puber heeft ook grenzen nodig, al was het maar om te bevechten. Als ouders heb je dan niet alleen die kaders te bewaken, je hebt je kind ook te ondersteunen en te waarderen om de vele mooie keuzes die het ook maakt. Zo groeit het gevoel van eigenwaarde en worden ze zelfbewust. Door ze te laten experimenteren met het maken van eigen keuzes en het nemen van eigen beslissingen, zal het ook weerbaarder zijn tegen de groepsdruk waar die vader het over had.

Onaangepast gedrag is niet per definitie verkeerd. Het is precies wat het woord weergeeft: niet aangepast. Door alsmaar “mee te lopen” en te voldoen aan normen van anderen, kun je steeds meer jezelf verliezen. Ergens voel je de neiging om je eigen keuze te maken, maar de groepsdruk ervaar je als erg groot. We ervaren onaangepast gedrag soms wel als asociaal, maar dat heeft alles te maken met onze eigen normen en waarden. Want hoe wij zelf denken dat we bijvoorbeeld met elkaar om horen te gaan, zo hoeven anderen niet perse daarover te denken. Natuurlijk is een automobilist die onaangepast gedrag vertoont door slalommend tussen de andere auto’s door te gaan, een wegpiraat die anderen in gevaar brengt. Zo zou je dat asociaal kunnen noemen. Maar hoe trots zou je als ouder zijn op het onaangepaste gedrag van je opgroeiende kind, als hij of zij als enige in de vriendenkring weigert een sigaret op te steken of een bushokje te slopen?

Onaangepast gedrag in die context is zelfs dapper te noemen. Door je anders op te stellen dan anderen en de groepsdruk te kunnen verduren, loop je ook het risico door die groep te worden afgekeurd en uitgestoten. Maar het zijn juist deze mensen en niet de meelopers, die invloed hebben op de ontwikkeling van de groep. De oude vertrouwde gang van zaken wordt immers ter discussie gesteld. En word je toch uit de groep geknikkerd, ach, misschien was het niet (langer) jouw groep. Want blijkbaar kwamen jullie waarden en normen niet overeen. Dan kun je beter afscheid van elkaar nemen en op zoek gaan naar anderen waar het beter mee klikt.

WhatsApp ons
1
Stel je vraag via WhatsApp
Heb je een vraag voor ons? Stuur een whatsapp-bericht!