Als ik vrienden of bekenden na een poosje weer eens tegenkom, is de gangbare vraag “hoe is het met je?”. Uitzonderlijk vaak is de reactie iets in de vorm van “Ja goed, druk hè!”. Naast dat mensen druk zijn op het werk en taken op de sportclub, zijn ze soms druk met het reilen en zeilen binnen het gezin, opgroeiende kinderen of hebben juist extra omhanden vanwege mantelzorg voor ouders. Veel mensen hebben het druk, zelf heb ik het ook in periodes, en daar is ook niks mis mee. Zolang je ook maar genoeg herstelt.
Onlangs nog sprak ik iemand in een training die zich wel erg verantwoordelijk voelde voor zijn werk en ’s avonds op de bank nog wat emails zat weg te werken. Hij praatte dit goed door te benadrukken dat dit heel gebruikelijk was bij hun bedrijf en dat als hij dat niet deed, er de volgende ochtend nog meer werk op hem lag te wachten. Ondanks dat hij het wist goed te praten, bevestigde hij dat hij het liever rustiger had en zag hij er vermoeid uit.
Toen ik hem vroeg hoe hij aan zijn herstel kwam, begreep hij eerst niet zo goed wat ik vroeg. Dat vond ik al veelzeggend. Na wat toelichting, kwam er na wat nadenken uit dat hij probeerde elke vrijdag met zijn partner uit eten te gaan. Maar niet altijd kwam dat ervan. Te druk….
Prestaties vragen inspanning én herstel
Veel lezers kennen mij als een enthousiaste sporter. Hardlopen noem ik ook wel mijn tweede loop-baan. Pasgeleden heb ik zelf in die loop-baan ervaren hoe belangrijk herstel erbij hoort om te kunnen blijven presteren. Ik had in april weer eens een marathon gelopen en normaal gesproken doe ik het daarna een paar weken rustig aan. Ditmaal gunde ik mezelf die tijd niet omdat ik in juni nog een pittige wedstrijd op het programma had staan. Ik was de week na de marathon alweer aan het lopen en na twee weken was daar de eerste intervaltraining op de atletiekbaan. Intervaltrainingen zijn korte en vaak intensieve stukken, belangrijk om snelheid te ontwikkelen. En toen gebeurde het: pang, een scheut in mijn bovenbeen. De hamstring was blijkbaar nog niet aan deze inspanning toe. Wat volgde waren enkele weken waarin ik noodgedwongen rustig aan moest doen, een stuk langer dan wanneer ik nog iets meer herstel had genomen na de marathon.
Zonder herstel nemen je prestaties af
Misschien herken je wel van die perioden dat je alsmaar doorgaat. En hoeveel werk je ook verzet, de berg aan openstaand werk lijkt maar niet af te nemen. Nog even doorgaan, nog eventjes, bijna klaar….jaja! De ervaring leert dat langer werken helemaal niet effectief is. Je productiviteit en persoonlijke effectiviteit nemen steeds verder af. Ook al lever je dezelfde of zelfs een grotere inspanning, de resultaten zijn er niet naar.
Een goede werkgever snapt dit principe ook en zorgt dan ook dat je voldoende tijd krijgt om weer te herstellen. De batterij moet nu eenmaal ook weer opgeladen worden. Maar dit vraagt meer dan alleen maar genoeg verlofdagen geven. Ik kom nog vrij veel tegen dat mensen hun verlofdagen niet of met veel moeite op krijgen. Of dat verwacht wordt dat je tijdens je vrije dagen of vakantie bereikbaar bent. De smartphone maakt het ook makkelijk om in die valkuil te trappen omdat je altijd je mailbox kunt openen en telefoontjes kunt aannemen. Ik noem het bewust een valkuil, want hoe dienstbaar het ook is, je doet jezelf daarmee ernstig tekort. Wanneer je steeds gestoord kunt worden, ben je niet echt weg van je werk en ben je niet echt aan het herstellen. Misschien bagatelliseer je het omdat je alleen ’s avonds als de kinderen al slapen nog een uurtje je mailbox naloopt, toch ben je dan niet echt op vakantie. Je doet niet alleen jezelf tekort, ook degenen met wie je vakantie viert en uiteindelijk ook je werkgever. Want je komt minder goed uitgerust weer terug op het werk.
Herken de signalen dat je te weinig herstelt
Te hard en te veel werken doe je over het algemeen niet plotseling, het ontstaat meestal geleidelijk. Elke keer dat ietsje meer voel je ook amper en daarom valt het ook niet zo op. Totdat je gaat merken dat er iets niet klopt, doordat:
- Je steeds slechter slaapt omdat er nog zaken door je hoofd spoken
- Je juist steeds slechter wakker wordt omdat je niet uitgerust bent
- Je zwaarder wordt of juist lichter door een gemakzuchtig en ongezonder voedingspatroon
- Je lichamelijke klachten krijgt door te veel en te lang in dezelfde houding te zitten
- Je denkt dat je jouw smartphone voelt trillen terwijl dat niet zo is
- Je huis een rommeltje wordt
- Mensen in je omgeving vragen of alles goed is, omdat je letterlijk of figuurlijk afwezig bent
- Je kortaf reageert of soms snel geprikkeld bent door een opmerking
- ….en ga zo maar even door,
Luister naar de signalen
Wanneer je bovenstaande signalen krijgt, kan je ze alsnog negeren en blijven doorgaan. Dat heb je met patronen die je niet acuut in de problemen brengen, maar pas als je ze te lang volhoudt. Net zoals je met sporten een pijntje wel even kunt verdragen, het steeds erger wordt en als je niet op tijd daarnaar luistert, je lijf vanzelf tot een noodstop komt. Zo kan het lijf ook ingrijpen als je de signalen van te weinig herstel negeert. Daarom is burn-out ook één van de belangrijkste redenen van ziekteverzuim.
Hoe herstel je dan?
Herstellen doet iedereen op een eigen manier. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om een blikje energy drank te nemen, maar dat is niet echt herstellen. Dat is meer een oppepper om nog even het herstel uit te stellen en toch door te gaan. Uiteindelijk werkt dit niet. Slapen is uiteraard goed, niet perse veel, maar wel voldoende. En bovendien gaat goede slaap niet alleen over op tijd naar bed gaan, zoals je leest op de site van de hersenstichting. Naast slapen is er veel meer mogelijk. Waar de één ervoor kiest om naar een drukke kroeg te gaan, zoekt een ander de stilte van het bos op. Vraag jezelf dus af waar je van geniet en waar je kunt bijtanken. Over het algemeen is het een kwestie van je hersenen rust gunnen en te laten stoppen met nadenken. Zelf heb ik uiteraard het hardlopen als een manier om op te laden. Fysiek kan ik daarna helemaal uitgeput zijn, maar mijn hoofd is dan lekker leeg. Wellicht past yoga of meditatie meer bij jou of maak je een gezellige wandeling met een vriend of vriendin in een mooie omgeving.
Vind je het lastig om voor herstel te kiezen?
Als je desondanks doorgaat omdat je het lastig vindt om je grenzen te bewaken en soms voor ontspanning te kiezen in plaats van voor je werk, dan zou je aan jouw assertiviteit kunnen gaan werken. Dat kan bijvoorbeeld door een goede assertiviteitstraining te volgen. Dus niet zo eentje die bestaat uit een paar online filmpjes of een zelfstudieboek, maar een training met degelijke begeleiding. In onze assertiviteitstraining Persoonlijke Kracht via NLP word je bewust van patronen die je volgt, welke jou in de weg staan en hoe je daar verandering in kunt brengen.
Wil je meer weten over onze trainingen en hoe die kunnen helpen om vaker voor jezelf te kiezen? Kijk dan op onze pagina over assertiviteitstrainingen en beoordeel wat het beste bij jou zou passen.
