Het maakt nogal verschil of jouw leiderschap gestuurd wordt door een angst of juist gevoed wordt door vertrouwen. Het is iets dat altijd al een rol speelde maar in de huidige corona-periode extra aan het licht komt.
Pasgeleden sprak ik bijvoorbeeld iemand die het maar lastig vond dat zijn medewerkers thuis werkten. Want zo had hij geen zicht op wat ze aan het doen waren. Misschien liepen ze wel in het park van het zonnetje te genieten of waren ze in huis aan het klussen? Om daar enigszins een indruk van te krijgen, belde hij hen op wisselende tijden en soms via beeldbellen.
Van iemand anders hoorde ik juist dat hij het heerlijk vond om minder rechtstreeks in contact te zijn met zijn team. Nu ze hem niet meer ad hoc aan zijn jasje konden trekken, waren ze een stuk zelfredzamer en belden hem alleen met vragen waar ze echt niet uitkwamen. Hij wist niet exact of ze net zo productief waren, misschien iets minder of misschien juist meer. Wat hij wel wist, dat het voor alle betrokkenen een stuk prettiger en soepeler werkte. En aangezien de voortgang van zijn project in orde was, vertrouwde hij erop dat het goed ging.
Wordt jouw leiderschap vanuit angst gestuurd?
In mijn boek Systemisch Leiderschap beschrijf ik zes karaktertrekken die jouw leiderschap beïnvloeden:
- ik behoud het overzicht
- ik krijg iedereen mee
- ik ben een teamspeler
- ik zorg ervoor
- ik sta voor je klaar
- ik lever topkwaliteit
Deze eigenschappen heb je alle zes in meerdere of mindere mate in je. En bij elke eigenschap kun je stellen dat wanneer je erin doorslaat, dat één of andere angst in het spel is. Misschien kun je al snel voorstellen dat bij de laatstgenoemde karaktertrek een vorm van perfectionisme en dus faalangst aan de orde kan zijn.
In dat kader vertelde een leidinggevende me hoe lastig zij het vond dat ze door het thuiswerken zo weinig feedback kreeg op haar werk, waardoor ze onzeker werd of ze wel de kwaliteit leverde die haar directeur volgens haar verwachtte. En dus werkte ze gerust in de avonden en weekends door.
Wat je zaait, zal je oogsten
Deze oeroude wijsheid geldt ook voor leiderschap. Het soort leiderschap dat je zelf laat zien, roept een bijpassende reactie op in de samenwerking. Denk maar terug aan je middelbare schooltijd. Ik weet nog goed dat als we te laat op school kwamen, we ons moesten melden bij de conrector en dan kregen we een briefje met een handtekening mee dat we aan de leraar konden laten zien. En omdat je bij driemaal te laat komen een sanctie kon verwachten, wou je niet te vaak bij de conrector aankloppen. Zo wisten wij de handtekening na te maken en zelf de briefjes voor de leraar te maken.
Iets dergelijks zag ik in het begin van mijn loopbaan. Bij het bedrijf waar ik toen werkte, hadden we nog prikklokken. Zo werd tot op de minuut bijgehouden hoe lang je binnen was (nog altijd niet hoe lang je ook echt werkte). Maar aangezien het kantoor van ons bedrijf in de Utrechtse binnenstad stond, waren er ook collega’s die tijdens de lunchpauze om beurten uitgebreid in de stad gingen shoppen en aan een collega vroegen om na een half uur pauze weer “in te klokken”. Zo bleven ze soms wel anderhalf uur weg terwijl er maar een half uur pauze geregistreerd werd.
Wil je het vertrouwen winnen, dan moet je vertrouwen zaaien!
Nog even terug naar het voorbeeld aan het begin van dit artikel, van die leidinggevende die merkte dat zijn teamleden veel zelfredzamer werden nu hij niet zo vaak meer op de werkvloer te zien was. De reden dat dit zo goed uitpakte, lag goeddeels bij zijn leiderschap vanuit vertrouwen. Door uit te spreken en nog veel meer te laten merken dat hij het niet nodig vond om zijn medewerkers overvloedig te controleren, gaf hij hen de vrijheid en de ruimte om zelf beslissingen te nemen. Doordat ze die vrijheid pakten, gewaardeerd werden om het werk dat ze leverden en dus veel meer voldoening hadden, gingen ze hun leidinggevende steeds meer waarderen. Met als gevolg dat als die eens om een status update vroeg, dat niet werd ervaren als een controle maar als een blijk van betrokkenheid.
Van angst naar vertrouwen in leiderschap
De komende weken verschijnen er zes artikelen rondom dit thema, waatbij ik inzoom op de zes karaktertrekken die ik zojuist noemde. Hoe is dit een kwaliteit, wanneer wordt het een valkuil, welke angst is hier in het spel en hoe kun je groeien naar leiderschap vanuit vertrouwen?
Wil je hier al eerder meer over lezen? Kijk dan eens naar mijn boek Systemisch Leiderschap. En wil je dit helemaal eigen maken en inzetten in jouw werk als leidinggevende? Dan is de training Leiderschap met Open Vizier echt iets voor jou!
