Verbindend leiderschap is een term die je steeds vaker hoort. Ook in vacatures voor een leidinggevende positie, wordt vaak gevraagd om een verbindend leider te zijn. Toch is het een term die niet voor iedereen even duidelijk is en op verschillende manieren wordt uitgelegd.
In dit artikel gaan we in op wat verbindend leiderschap inhoudt en ook waarom het een belangrijke eigenschap is. Tot slot enkele ideeën over hoe je jouw verbindend leiderschap kunt ontwikkelen.
Je zult daarbij ontdekken dat het niet alleen gaat om dingen die je doet, maar ook een grote mate van persoonlijk leiderschap vraagt.
Wat bedoelen we met verbindend leiderschap?
Verbindend leiderschap is een stijl van leidinggeven die gericht is op het creëren van sterke, positieve verbindingen tussen mensen binnen een organisatie of gemeenschap. Het kernidee achter verbindend leiderschap is dat leiders niet alleen gericht zijn op het behalen van resultaten, maar ook op het bouwen van een cultuur waarin samenwerking, wederzijds respect en inclusie centraal staan. Dit leiderschap richt zich op het verbinden van mensen met elkaar, met de doelen van de organisatie en uiteindelijk zelfs met de bredere gemeenschap.
Dit betekent allerminst dat resultaten op de tweede plaats komen. Verbindend leiderschap gaat ervan uit dat de positieve werkcultuur en samenwerking uiteindelijk resulteren in betere resultaten.
Het verschil met "old school" management
In mijn carrière heb ik nog mogen meemaken hoe vroeger de meeste organisaties geleid werden. Er werden van bovenaf opdrachten gegeven en er werd veel verantwoording gevraagd. Voortgangsrapportages en daaraan verbonden gesprekken, met name als de prestaties achter bleven bij de verwachtingen. En hoewel ik hier schrijf over vroeger, komt het helaas in sommige organisaties nod steeds voor. Denk daarbij aan bedrijven waarin een sterke competitie is tussen medewerkers, om zo de sterkste te laten doorgroeien naar hogere posities. Dit is ook een manier om de resultaten zo goed mogelijk te laten worden, alleen wel een manier met veel nevenschade. Zoals medewerkers die burn-out raken of een hoog ziekteverzuim en verloop.
Kenmerken van verbindend leiderschap
Leiders die het verbindend leiderschap laten zien, herken je aan de volgende kenmerken:
- Empathie en Luisteren: Een verbindende leider luistert actief naar anderen en toont empathie voor hun standpunten, behoeften en gevoelens. Dat wil niet altijd zeggen dat de leider het daarmee eens is, maar wel dat hier aandacht voor is en wordt meegewogen in beslissingen.
- Inclusiviteit: Deze leiders streven ernaar om iedereen bij het proces te betrekken en waarde te geven aan diverse perspectieven. Een afwijkende mening is niet lastig, maar juist welkom.
- Samenwerking: Verbindende leiders moedigen samenwerking aan, waarbij ze teamleden inspireren om gezamenlijk naar doelen toe te werken in plaats van met elkaar te concurreren. Het teamresultaat is belangrijker dan ieders individuele bijdrage.
- Vertrouwen opbouwen: Door open, eerlijke communicatie en betrouwbaarheid bouwen deze leiders vertrouwen op binnen hun teams.
- Visie delen: Ze zorgen ervoor dat iedereen de gemeenschappelijke doelen begrijpt en zich eraan verbindt. Dit leidt tot een sterk gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid.
Het belang van verbindend leiderschap
Je kunt uit bovengenoemde kenmerken al afleiden dat ze bijdragen aan een sterke en positieve werkcultuur, waar goede resultaten uit volgen. Toch gaan we nog even in op een paar redenen om te werken aan verbindend leiderschap:
- Verbeterde samenwerking: Door te focussen op verbinding en samenwerking, bevordert verbindend leiderschap een werkomgeving waarin mensen beter samenwerken, wat kan leiden tot hogere productiviteit en innovatie. Een team hoort ook meer te zijn dan de som der individuen. Er wordt dan ook wel gezegd dat het woord TEAM een afkorting is voor Together Each Achieves More.
- Verhoging van betrokkenheid en motivatie: Medewerkers die zich verbonden voelen met hun leider en collega’s zijn vaak meer betrokken bij hun werk en gemotiveerd om bij te dragen aan het succes van de organisatie. Uiteraard moeten die medewerkers zich dan ook verbonden voelen met de doelstellingen van de organisatie. Als aan dat alles voldoende aandacht besteed wordt, draagt dat bij aan hun loyaliteit.
- Bevordering van inclusiviteit en diversiteit: Verbindende leiders creëren een omgeving waar diversiteit wordt gewaardeerd en iedereen zich gehoord voelt. Door afwijkende ideeën en meningen welkom te heten, kom je tot betere besluitvorming en creatievere oplossingen.
- Weerbaarheid en veerkracht: Teams geleid door verbindende leiders zijn vaak beter in staat om met veranderingen, tegenslag en uitdagingen om te gaan, omdat ze vertrouwen hebben in hun leider en in elkaar.
Hoe kan je jezelf ontwikkelen als verbindend leider?
Leiderschap is een eigenschap die niet per definitie is aangeboren. Veel leidinggevenden hebben deze rol gekregen omdat ze goed waren in hun vak, maar vaklui zijn (lang) niet altijd ook goede leiders. Voor beginnende leiders is het soms spannend om het ineens voor het zeggen te hebben en ook een grotere verantwoordelijkheid te dragen. En dan moeten ze ook nog zorgen dat de teamleden zich goed voelen, het is soms een hele klus! Maar ook ervaren leiders vinden vaak nog veel dingen lastig. Weliswaar hebben ze vaak manieren gevonden om daarmee om te gaan, maar het kost ze vaak onnodig veel energie van zowel de leider als de teamleden. Zolang een leidinggevende blijft lopen met gevoelens van onzekerheid, angst of wantrouwen, dan staat het verbindend leiderschap op het spel.
Als je dit soort dingen herkent en je wilt een meer verbindende leider worden, dan kan een goede leiderschapstraining je daarbij helpen. Bij Anker & Kompas heb je dan de keuze uit twee trainingen:
- Coachend Leidinggeven is onze training waar je vooral een scala aan vaardgiheden leert om jouw team te leiden. Het is een training die vaak wordt gekozen door leidinggevenden die nog niet zo lang in die rol werken, of die hun manier van leidinggeven willen versterken.
- Leiderschap met Open Vizier is onze training die verder gaat dan vaardigheden. Hierin leer je op een diepere laag wat er nodig is om een team goed te laten functioneren, hoe verschillende karaktertrekken daarop van invloed zijn en hoe je jouw aangeleerde patronen wellicht beter kunt bijstellen. Een training met veel zelfreflectie waar verbindend leiderschap ook om vraagt.
